Terug naar de H.J. Siemonsstraat.
Ganzedijk
Het buurtschap Ganzedijk ligt ten noordoosten van Finsterwolde aan het Beersterdiep. Het deel van het Beersterdiep dat door de Vledderlanden liep is in 1974 gedempt, zodat het water langs Ganzedijk geen doorgaande vaarverbinding meer is. Eigenlijk is Ganzedijk een van de vele buurtschappen ten oosten van de toren in Finsterwolde. Op een rij liggen daar: Modderland, Ganzedijk, Oudesluisbuurt en Hongerige Wolf. Ga je bij de molen van Ganzedijk de brug over dan kom je vervolgens in Finsterwolder Hamrik, Kostverloren en Oudedijk.
Ganzedijk ligt op de plek waar vroeger voor de verwoestende Dollardvloeden de St. Nikolaaskerk van Ast-Winserwalda (Oost_Finsterwolde) ongeveer moet hebben gelegen. Vanwege de verveningen is het vervenersdorp Ast-Winserwalda in de loop der jaren opgeschoven naar het zuiden, ongeveer op de plek van Veenhuizen.
De oude plek van Ast-Winserwalda is langzamerhand door de Dollardvloeden volledig aan het water ten onder gegaan. Zo ook de St. Nicolaaskerk. In 1826 zijn achter de boerderij van D.J. Mulder bij opgravingen muren van vier voet dik blootgelegd. Het gebouw moet langwerpig zij geweest met een portaal. Ook kwamen bij deze opgravingen lijken, doodkisten en zerken naar boven. Vermoed wordt dat van deze kerk een kerkepad naar de kerk in Finsterwolde heeft gelegen.
Ganzedijk slopen?
Er zijn dorpen en steden met een minder bewogen geschiedenis dan Ganzedijk. In februari 2008 koppen de gezamenlijke media: Ganzedijk wordt volledig gesloopt!! Echter men kent de huidige bewoners niet van Ganzedijk, die zich niet als Chinezen door de overheid laten transporteren naar andere dorpen en steden. Eenzelfde plan gold in de jaren vijftig om de werkloosheid op te lossen. De Gansdieksters en de Finderwolmers konden wel in Rotterdam gaan werken en wonen. Ook hier kwam door het verzet van de arbeiders niets van terecht.
(foto van Annemarie Kamp uit het Dagblad van het Noorden van 1 maart 2008). (Klik op de foto voor een vergroting.)
In 2010 is van algehele sloop geen sprake meer. De woningen zijn voor een groot deel opgeknapt. Hier en daar is een leegstaand blokje gesloopt. Op de foto van Annemarie Kamp uit het DvhN van 6-11-2010 zien we Jan de Groot zeer tevreden in zijn gerenoveerde woning zitten.
Waar of niet waar?
We vervolgen hieronder de virtuele wandeling door de voormalige gemeente Finsterwolde.
Vanuit Finsterwolde komen we eerst over Modderland. De eerste boerderij links is van fam. Kremer. De boerderij is gebouwd in 1878. Door kortsluiting is de boerderij op 7 mei 1942 afgebrand en in 1954 herbouwd in de huidige vorm.
In de bocht naar Ganzedijk lag de Henriettehoeve. De boerderij was in 1866 gebouwd door H.J. Onnes. In 1947 is de boerderij verpacht aan A.J. Munsterman.In 1953 is de boerderij verkocht aan N.V. Levensverzekerings Mij. Utrecht. Vervolgens koopt J.W. Huisman in 1981 het erf en de gebouwen en krijgt de landerijen in erfpacht. De woning wordt bewoond door de fam. Olsder.
Op 28 april 1984 brandde de boerderij geheel af.
In 1985 werd de schuur herbouwd en in 1988 de woning. Nu, in 2008, woont op de vroegere Henriette Hoeve de familie De Graaf. De woning met schuur is door hen "Graafschap" genoemd. De Graaf houdt koeien.
De eerste boerderij rechts op Ganzedijk is de boerderij van fam. Harm Mulder. De ouders van Harm hadden hier een meelmaalderij en bakkerij met winkel.
In en op de schuur van de bakkerij werd in 1900 een molen gebouwd. In 1932 is de molen afgebroken. De zuilen, waarop de molen heeft gestaan, zijn in de schuur nog zicht baar.
Vanaf 1923 was hier ook een café gevestigd. Het café is in 1973 opgeheven.
Nu zie je het niet meer af aan Ganzedijk, maar voor en in de WOII is Ganzedijk een aardige vissersplaats geweest. Er waren eens 19 beroeps-vissers, die veel vis vongen. Panharing was destijds een lekkernij op Ganzedijk.
Freerk Mulder en Engeltje Kruize (3e en 2e van limks) waren eigenaar van de smederij op Ganzedijk 79, tegenover de boerderij van Post. De foto is van rond 1920.
Wie kent de overige personen op de foto?
Verderop liep de doorgaande weg vroeger voor de boerderij van fam. Post (links)langs. Rechts achter de bomen staat de dubbele bewoning van de families Smid en Abels. De 2e woning van rechts is de molenaarswoning van respectievelijk: Rentema, Udema en Krouwer. De woning is in 1991 afgebroken. 
Boerderij Post richting Posttil. De schuur dateert van 1800 en het woongedeelte is van 1890.
Molen met de molenaarswoning van destijds W.H. Udema. Udema verkocht de molen rond 1980 aan de gemeente Finsterwolde en werd daarna huurder van de molen. In 1982 is een grondige restauratie van de molen afgerond
De molen is een achtkante stellingmolen met twee zolders en is een koren- en pelmolen. De molen is gebouwd in 1868 voor de heer A.J.L. Nieland. De molen is gebouwd ter vervanging van een afgebrande bovenkruier uit 1854.
De molen gezien in 1975 vanaf de Posttil, zijde Finsterwolderhamrik.
"Stoef veur tille ston de leste paitereulielanteern. 't Was ook d ainegste op d haile Gansdiek. As de moane weer ontzat dee ol Wubke n moatje paitereulie in de gloazen pere van d laampe en stak hom s oavends aan. As paitereulie opbraand was, gong e vanzulm weer oet. Op Gansdiek was e eerder oet, ofschoon ie nait zo'n groot verschil zain konnen, aan of oet. 't Was niks meer al n glenne spieker. Veur Wubke was dij lanteern n mooie flikkerij, zai kreeg der elf of twaalf gulden veur in t joar." (Van Oabel Oabels oet Bie Tille Harum).
Abel Jans Abels (de schrijver Oabel Oabels), geboren op 28 juli 1891 is vlakbij deze tille geboren en heeft er jaren gewoond; zie vier foto's hierboven.
Walkant bij de Posttil in 1975.
De eerste woningbouw op Ganzedijk rond 1915. Rechts de arbeidershuisjes aan de Gansdieksterdaip.
De landarbeidershuisjes langs de Ganzedijk, gezien vanaf de Weg Finsterwolderhamrik.
Op de Ganzedijk tegenover de school stond het kruidenierswinkeltje van fam. Jan Bakker. Heel vroeger was er een broodbakker in gevestigd.
Op de foto geheel links voor de boom mevrouw Jantje Bakker Drenth (getrouwd met Jan Bakker). Rechts naast haar haar jongste dochter Jantje Bakker (zij trouwde later met Jan Uuldriks Blaauw).
Jaren later en nu een winterfoto van de winkel van de familie Bakker.
Later heeft onder meer de kunstenaar Stefan Berkheimer hier gewoond, die het beeld, dat voor De Pyramide staat, heeft ontworpen.
De school op Ganzedijk werd eveneens als die in Ekamp in 1818 gesticht. De school is op 21 augustus 1962 opgeheven. Eens telde de school 120 leerlingen. Op de foto staat meester Woldhuis. Klik hier voor schoolfoto's.
Het schoolgebouw is na 1976 in gebruik genomen als buurthuis. In 1988 is het gebouw afgebroken en vervangen door een houten gebouwtje dat nu dienst doet als buurthuis. De foto is uit 1987 ten tijde van de protestactie tegen de voorgenomen afbraak.
Iets verderop ligt Oudesluisbuurt bij de samenkomst van de Ganzedijk met de Egyptischedijk). Vroeger lag hier de Beersterzijl.
Voetpad langs de Oude Sluisbuurt. Het huis links is in de jaren zestig afgebroken. Het was een dubbele woning. Mijn ouders Roelf Remeijer en Marietje Tuin hebben hier na hun trouwen in 1946 aan de linkerzijde woonruimte gevonden. Ze zijn hier tot in 1950 blijven wonen. Voorheen woonde de familie Bakker in dit huis. Op de foto zien we de zoon Geert Bakker.
De afwatering van het Oldambt is in 1974 geheel opnieuw georganiseerd. In 1974 is het nieuwe gemaal De Hongerige Wolf klaargekomen en hiertoe zijn nieuwe aan- en afvoerkanalen aangelegd. Dit deel van "Gansdiekerdaip" is in 1974 ook gedempt.
Aan het water bij de Oudesluisbuurt zaten vroeger veel garnalenvissers met hun garanalenkokerijen. Vooraan op de foto die van Jan Gernaat, die visser was. Rechts daarachter woonden Jan en Evert Bulten, waar de netten buiten hangen te drogen. Een belangrijk deel van het gevangen vis bestond uit garnalen, die op de Dollard werden gevangen.
Bij strenge winters lag er ijs op het diep en kon er niets worden gevangen.
Voor de één een probleem, voor de ander een vreugd. Op de foto van 1941/1942 ijspret op het diep nabij het buurtschap de Hongerige Wolf.
Van links naar rechts: Berend Penning, Dina Schwertmann, Anne Marie de Wit, Bekie Elzinga, Marietje Tuin, baanveger kootje Frikken en daarachter Harm Edens. Knielend: Roelf Remeijer en Marietje Alles.
Het laatste deel heet Hongerige Wolf
foto: Gerard Gaasendam
Dit buurtschap staat pas sinds de vorige eeuwwisseling op de kaart en is ontstaan ten tijde van/na de inpoldering van de beide RW-polders. Hongerige Wolf ligt op de driesprong van de Finsterwolderpolder met de RW-polders fase 1 en 2. Langs Hongerige Wolf liep vroeger de Beerster Moe met in de bovenloop de twee watermolens: De IJbeer en De Wolf.
Bij de inpoldering van fase 2 van de RW-polderzal hier op de dijk een nederzetting zijn ontstaan voor de polderwerkers en later de eerste landarbeiders. Ook zal hier een kantinelokaal, later café/herberg zijn geweest. Volgens het Meertens Instituut komt de naam van Hongerige Wolf van een herberg daar ter plekke. Persoonlijk lijkt dit mij een kip en ei-verhaal.
Er is echter nog nergens een lijn gelegd met de molen De Wolf in de bovenloop van de Beerster Moe. Is de herberg misschien genoemd naar deze molen? Verder is er een optie dat de streek (en de herberg) is genoemd naar Dolle Aart (de Dollard). Dolle Aart zorgde voor diverse stormvloeden, zo ook in 1877 en 1901, waarbij de Dollard steeds maar weer probeert land terug te roven op de polderwerkers, gelijk een hongerige wolf. Of is de streek misschien genoemd naar het verdronken dorp Houwingerwold? In schuine handschrift met enige fantasie ook te lezen als Hongerige Wolf.
Wie het weet waar de naam van dit buurtschap vandaan komt nodig ik uit te reageren. (Zie ook: Waar komt de plaatsnaam Hongerige Wolf vandaan?)
Wel is het zeker dat er in de jaren vijftig nog een café met een B-vergunning op de Hongerige Wolf aanwezig was. In die jaren waren als caféhouders bekend: Harmke Frikken, familie Schuur en familie Bulten.
Het café stond aan de Hongerige Wolf, plusminus 300 meter van de RW-brug. Het pand is ondertussen afgebroken en foto's ontbreken. WIE HELPT!!!!
Coby Schuur heeft als klein meisje met haar ouders gewoond op het café: "Ik weet wel dat mijn moeder achterin patat en kroketten bakte. Naast lokale mensen en Ambonezen kwamen ook veel Duitse toeristen in het cafe. Als klein meisje weet ik wel dat er veel muizen/ratten waren, ik hoorde ze in mijn kamer. Het cafe had een B vergunning dus geen sterke drank. Ik weet nog dat er een inval was om te controleren op sterke drank, ze hebben niks gevonden. Mijn moeder vertelde later dat het verstopt werd onder onder het biljart, waarover een groot kleed lag."
De Hongerige Wolf eindigt bij de Reidertil.
Krantenartikel zomer 1981
Het vervolg van de route gaat naar de Polder.