Het onderwijs in Finsterwolde ging van oudsher uit van de NH-kerk. De schoolmeester was tot 1806 een kerkelijke dienaar. Andere kerkelijke dienaren waren de koster, voorlezer en de organist. Veelal was voor al deze functies slechts één persoon beschikbaar en wel de schoolmeester.
De schoolmeester van Finsterwolde was in de tweede helft van de achttiende eeuw ook nog de boekhouder van de diakonie.
Na 1806 werd de onderwijzer niet langer door de kerkeraad benoemd maar door de gemeenteraad en betaald uit landskas. Tot in de twintigste eeuw werd de functie van koster en onderwijzer nog door één persoon vervuld.
Tot 1818 was er in Finsterwolde één onderwijzer. Na zijn dood kwamen er drie voor in de plaats. Ook in de buurtschappen Ekamp en Ganzedijk werd een school gesticht. Voor deze bijscholen werden twee extra onderwijzers benoemd.
De hoofdonderwijzer te Finsterwolde was tevens koster en kreeg daarvoor het traktement voor dit werk door de kerk uitbetaald. Maar ook de twee onderwijzers kregen tot 1881 een traktement van de kerkvoogden. Na 1881 werd het traktement een stuk geringer en was nog uitsluitend bedoeld als toelage voor het geven van godsdienstlessen en ziekenbezoek. Dit duurde voort tot 1933.
Er was in 1925 door de kerkeraad een aparte godsdienstonderwijzer aangesteld, die ook het ziekenbezoek voor zijn rekening moest nemen. De bezoldiging van deze persoon kwam volledig voor rekening van de kerk.
De beloning van het onderwijzend personeel was in 1818 als volgt geregeld. De hoofdonderwijzer, tevens koster, kreeg een salaris van f 600 per jaar en het gebruik van 4 deimt land van de kerk. De onderwijzer te Ekamp en te Ganzedijk kregen ieder jaarlijks f 200. Buiten deze salaris om hadden de hoofdonderwijzer/koster en de onderwijzers gratis wonen in de kosterswoning respectievelijk onderwijzerswoning.
De drie scholen in Finsterwolde en de twee onderwijzerswoningen in Ekamp en Ganzedijk werden in 1882 door de kerkvoogden verkocht aan de burgerlijke gemeente Finsterwolde.
Uit een Koninklijk Besluit van 10 mei 1920, handelend over het onthouden van goedkeuring door de gedeputeerde staten aan een besluit van de gemeenteraad van Finsterwolde om de salarissen van onderwijzend personeel te verlagen, blijkt , dat Finsterwolde destijds een ULO-school bezat. Verder was er veel onderwijzend personeel dat voor rekening van de gemeente kwam.
De salarissen bedroegen in1918 op jaarbasis voor een hoofdonderwijzer van de ULO minimaal f 1.650 en maximaal f 2.250; voor een hoofdonderwijzer te Ekamp en Ganzedijk minimaal f 1.250 en maximaal f 1.850; voor een onderwijzer met hoofdakte minimaal f 950 en maximaal f 1.500; voor alle overige onderwijzers en onderwijzeressen minimaal f 750 en maximaal f 1.350.
In 1959 is in de nieuwbouw achter de Klinkerweg een nieuwe openbare lagerschool en kleuterschool gebouwd. Op 31 mei 1959 zijn de scholen in Ganzedijk en Ekamp gesloten. De leerlingen van de gemeente Finsterwolde werden opnieuw verdeeld over de nu twee lagere scholen: Hoofdweg en Schoolstraat.
Door het steeds verder teruglopende aantal leerlingen is ook de school aan de Hoofdweg in 1974 gesloten. De laatste schoolhoofd meester Klok kon met pensioen na een dienstverband van 1948-1974.