Tot 1655 werd veendam Boven-Muntendam genoemd. De grens met Muntendam ligt bij het Beneden Verlaat.
De grens tussen de beide gemeenten liep dwars door dit huis, dat door twee gezinnen werd bewoond. In 1934 woonde links de familie J. van der Veen in Veendam en rechts de familie A. Kerstholt in Muntendam. De post werd uiteraard bezorgd door verschillende postbodes. Die van Veendam (links) was Hanekamp en die van Muntendam (rechts) was A. Rademaker. Ook de kinderen gingen uiteraard naar de verschillende scholen in de beide gemeenten.
Vroeger waren de vaarwegen de hoofdwegen. Bij het beneden verlaat kwam je dan ook Veendam binnen. Op de foto van omstreeks 1910 zie je het Beneden Verlaat. De klapbrug links is een (nieuwe) brug over het Sinnigeswijkje (nu gedempt en heet Sinnigeslaantje). Midden op de foto op de achtergrond is de aardappelmeelfabriek Excelsior van de firma Meihuizen Boon te zien.
Deze foto is genomen van de overkant. Hier is duidelijk de bewoning aan de straatzijde te zien.
Eenzelfde blik als op de foto hierboven, echter nu in de winter waarop ook de drukte bij het Beneden Vallaat wordt weergegeven.
Het is 1912, Koningin Wilhelmina brengt een bezoek aan de Veenkoloniën waarbij ook Vendam wordt aangedaan. Hier een blik bij de passage aan het Beneden Verlaat op weg naar het Centrum waar Burgemeester Van Beresteijn haar nabij de Postweg staat op te wachten. Zij bracht een bezoek aan het Rijks-Landbouwwinterschool en na een rondtoer door Veendam werd zij ontvangen in Sociëteit Veenlust.
De Meihuizen Boon's fabrieken in Veendam zijn gesticht in 1862. De producten die er werden gemaakt betreffen o.a. aardappelmeel, confideur-, blanke-, keuken- en tafelsiroop, druivensuiker, gepakt meel en sago. Men stopte in 1929 met de aardappelmeelproductie en in 1935 met die van de siropen. Niet lang daarna werd de fabriek gesloopt.
Aangekomen op de hoek van het Beneden Westerdiep met het Beneden Dwarsdiep komen we langs de scheepswerf van de Gebr. Grol. De foto is van omstreeks 1915.
We gaan verder langs het Beneden Dwarsdiep en zien aan de overzijde de scheepswerf van Lucas Wolthuis rond 1900.
Op de hoek van het Beneden Dwarsdiep met het Beneden Oosterdiep stond een eeuw geleden de Christelijke Dag- en Kostschool. Op de achtergrond zien we nog de in 1954 gedeeltelijk gesloopte korenmolen van Mulder. Deze molen is in 1898 herbouwd, omdat de vorige uit 1850 in 1887 volledig was afgebrand.
Het was een meisjesschool. De meisjes uit de gegoede kringen kregen hier les in goede manieren en huishoudelijke taken Omstreeks 1925 is dit pand afgebroken.
We draaien ons een kwartslag en kijken nu naar een turfschip in het Beneden Oosterdiep (Egypteneind). Aan de landzijde zien we nog vele boerderijen staan.
Het waren rond 1900 niet alleen grote herenhuizen en boerderijen in Veendam. Aan de Egypteneind stond deze bewoonde uit planken en plaggen opgetrokken hut.
We gaan via het Beneden Oosterdiep naar het zuiden. Niet ver vanaf de kruising met het Beneden Dwarsdiep kwam je bij de Remise van de Paardentram (midden op de foto van rond 1900, destijds de Eerste Groninger Tramway Maatschappij genoemd). De remise voor vier rijtuigen is gebouwd in 1880. Verder was er een paardenstal voor 18 paarden en een bedrijfswoning.
Rechts op de foto staat het café van Lucas Suk.
Wederom een foto van de remise van de paardentram Zuidbroek_ Wildervank met rechts het café van Lucas Suk.
Voor de remise aan het Beneden Oosterdiep het gezellige Stationskoffiehuis uit 1895.
Het straatje bij de tramremise was het Remiselaantje. Destijds bebouwd met sociale woningen waarin kinderrijke gezinnen woonden.
Momenteel rest hier ter plekke nog slechts de vermelding van Remiselaantje op een bordje langs een wandelpad.
We kijken nog even terug en staan iets voorbij de remise, bij de dubbele rails waar de tegemoetkomende trams elkaar konden passeren.
Wij zijn nu ter hoogte van de huidige Somerlustweg. Links de prachtige villa van voormalige kwekerij Kloosterhuis. Op gronden van de kwekerij werd in de jaren zestig Plan Noord gebouwd. De woning achter de villa de was Oosterdiepschool. Hier zwaaide meester van Zomeren de scepter. De school werd afgebroken om de doorbraak van de Somerlustweg mogelijk te maken. De brug rechts over het Oosterdiep is de Carolinebrug.
Kaart met briefhoofd van Kloosterhuis Kwekerijen N.V. verstuurd op19 juli 1958.
Waar tot voor kort (2009) nog de BMW-garage stond aan het Beneden Oosterdiep was vroeger het woonhuis van schipper Kolk (geheel links). Rechts er naast staan respectievelijk de panden van rijwielhandel Vasse en de bakkerij van de Coöperatie De Dageraad".
Links zien we het pand van de Veendammer Cartonnage Fabriek (VCF). In 1913 opgericht door de familie Van Linge. Later is het vooreind verbouwd tot kantoorruimte van onder meer het Accountantskantoor De Jong en Laan. De fabriekshallen erachter zijn verbouwd tot het huidige winkelcentrum Autorama.
In 1984 voert Van Dijken Beheer B.V. het Multimarkt-verkoopsysteem in onder de handelsnaam Autorama.In 1988 wordt de verkoopformule aangescherpt en wordt overgegaan van Multimarkten naar Dagmarkt. De non-food afdelingen worden uitbesteed aan zelfstandige ondernemers.
Beneden Oosterdiep ter hoogte van de Nieuwe Laan (nu: Jakob Bruggemalaan).
Dit is oudere opname dan van die hiervoor. De twee huisjes rechts van het hoge pand zijn nu van Eekhof. De huisjes daarnaast zijn later afgebroken voor de doorbraak naar de Nieuwe Laan.
Nagenoeg dezelfde opname als hierboven, maar nu met leven in de brouwerij.
Het Beneden Oosterdiep rond 1910. We zien de tramrails van de Eerste Groninger Tramway Maatschappij. In de verte zien we de brug die naar de Havenstraat leidt.
Aan de overkant van het Oosterdiep is de afslag naar de Havenstraat. Desgewenst kunt u hier naar toe: Klik hier voor Havenstraat.
De brug op de foto gaat naar de Havenstraat, dus we kijken exact andersom dan op de vorige foto. Dit deel van het Beneden Oosterdiep heette tussen 1920 en 1968 Poststraat.
Het Beneden Oosterdiep iets verder naar het zuiden opgenomen dan de fotovan hierboven. In het pand links was de kruidenier De Weerd gevestigd. Op de voorgrond de brug die naar de leerlooierij van de familie Hoetjer leidt.
De overzijde, de landszijde van het Beneden Oosterdiep, heette hier de Veenkade. Het deel tegenover het postkantoor werd Postkade genoemd. Na de demping van het Oosterdiep in 1968 heten de Postkade en de Veenkade weer Beneden Oosterdiep.
In het tweede huis van links woonde de veearts Smit aan het Beneden Oosterdiep. De foto is van rond 1915.
De voormalige Stoomketelfabriek van Jacob ten Horn. Het begon met een winkel in ijzerwaren (in het gebouw geheel links nog net zichtbaar) en later uitgebreid met een smederij. In 1878 werd de fabriek opgericht. Aan de overzijde van de straat (aan de landszijde) bezat Ten Horn ook nog een scheepswerf.
Briefhoofd van rond 1900
Logo op een envelop uit 1963.
Een kaart met poststempel 1908. We zien de fabriek vanaf het water van het Beneden Oosterdiep. Het hoge gebouw met de masten verderop langs het water is het voormalige postkantoor van Veendam.
Eind jaren 60 ging het financieel mis met het bedrijf en werd het overgenomen door Prins Dokkum B.V. Daarna volgden meerdere overnames. Uiteindelijk kwam middels een faillissement in 1979 een eind aan het bedrijf.
Aan het Beneden Oosterdiep staat het Postkantoor. Rechts naast het postkantoor de villa van de veenbaas Heijningen Bosch. Foto van rond 1900.
Dit deel van het Beneden Oosterdiep werd door de aanwezigheid van het postkantoor hernoemd tot Postweg.
In 1810 was er al sprake van een postale inrichting in Veendam onder de naam Veendam-Wildervank. In 1811 is dit bijkantoor opgeheven. Veendam heeft een zelfstandig postkantoor sinds 1-7-1847.Vanaf 1850 was er een bodeloop vanaf Zuidbroek naar Veendam-Wildervank. De foto is van rond 1910.
Nogmaals de Postweg met het postkantoor, maar nu omstreeks 1930-1935.
We zijn aangekomen op de hoek van de huidige Poststraat met de Van Beresteynstraat en staan voor de winkel van Pieter Everts in 1920, die kort daarop werd afgebroken.
Indien gewenst kunt u de route vervolgen over de brug naar de Stationsstraat; klik hier!. Het Beneden Oosterdiep werd in 1967/1968 gedempt, waardoor de Stationsbrug ook verdween.
We gaan hieronder door over de Postweg.
Het Beneden Oosterdiep voordat het de Postweg werd. We zien een opname van rond 1900. Het grote gebouw werd in 1873 gebouwd door Dokter Mees. Hij woonde hier tot 1897 toen hij met zijn gezin vertrok naar Rotterdam. Daarna werd het het hoofdkantoor van AVEBE. Links er naast was de winkel en fabriek van bezem- en borstelfabrikant Rubingh. Op deze plek verrees in 1906 het Jugendstilpand waarin de Nederlandse Hypotheekbank zich vestigde.
Geheel rechts het pand waarin het hoofdkantoor van AVEBE was gevestigd. Links daarnaast het pand uit 1906 van de in 1890 opgerichte Nederlandse Hypotheekbank.
Briefhoofd AVEBE uit 1922
Tot 1952 was AVEBE nog enkel een verkoopkantoor. Daarna kwamen er chemische fabrieken bij in het bedrijf dat hierdoor uitgroeide tot een wereldconcern.
In het pand van de Nederlandse Hypotheekbank was later de Boerenleenbank gevestigd. Links zien we de "Douwes- of Veenlustklabbe".
Envelop van de Nederlandse Hypotheekbank in Veendam
In het pand links begon H. Rubingh een borstel- en bezemfabriek. Voorheen stond op deze plek de pastorie.
We kijken in 1915 nog even terug langs het Oosterdiep.
In het pand links was later een galanteriewinkel van de familie Theikens gevestigd. Het pand staat er nog steeds en is momenteel (2009) Chinees Restaurant Hong Kong.
Deze ingekleurde ansichtkaart dateert van 1930 en laat een mooi beeld zien van de Postkade uit die tijd.
Een fotokaart van de Postweg uit de jaren vijftig met op de voorgrond de "Douwes- of Veenlustklabbe". Geheel rechtsboven is de brug over het Oosterdiep zichtbaar, die de Stationsstraat met de Van Beresteijnstraat verbindt.
In 2007/2008 is dit deel van het Oosterdiep, nadat het in 1967/1968 was gedempt, opnieuw ingericht. Hierbij werd het oude Oosterdiep voor een deel weer uitgegraven.
Op de kop van de Molenstreek aan het Oosterdiep stond sinds de zeventiende eeuw het Ommelanderhuis. De naam werd later gewijzigd in Veenlust. In 1882 werd dit pand afgebroken door de familie Engelkes en de grond verkocht aan de pas opgerichte Sociëteit Veenlust.
De nieuwe Veenlust gezien vanaf de Molenstreek.
Kies uw route: